Het klimaat verandert. En daarmee ook onze taal? Hebben wij met de komst van een nieuw soort hoosbuien en langdurige droogte ook een nieuwe woordenschat nodig? Dit is een van de thema’s van de muzikale theatervoorstelling Watergruwel, zondag 27 mei om 14.00 uur in de Leeszaal (met aansluitend borrel in Tuin de Bajonet). Hierop vooruitlopend verzamelde Joke van der Zwaard al ‘weer-woorden’ onder de vrijwilligers van de Leeszaal en Tuin de Bajonet, en verspreidde ze op posters in de wijk.
‘Water is oorlog’ was de eerste reactie van Amer, afkomstig uit Syrië. ‘De oorlogen in het Midden-Oosten gaan niet alleen om de olie, maar ook om de toegang tot zoet water, het gebruik van de rivieren. Het conflict tussen Syrië en Turkije draait om de rivier de Eufraat. Die begint in Turkije. Hoe meer dammen en irrigatiekanalen dat land bouwt, hoe minder er van die rivier overblijft voor Syrië.’
Zonder water
Benin, vrijwilliger van Tuin de Bajonet en afkomstig uit Ethiopië, noemde het conflict tussen Egypte en Soedan over het gebruik van de Nijl. En de Palestijnse dorpen die zonder water zijn komen te zitten, omdat hun grondwater is weggetrokken ten behoeve van de Israëlische settlements. Droogtes door klimaatverandering zetten de zaak op scherp.
‘De regen zit achter slot en grendel.’ Die uitdrukking gaf vrijwilligster Samah ons. Dat zeggen mensen in Saoedi-Arabië tegen elkaar als het al lang niet heeft geregend. Er zijn vaste smeekbedes om de hogere macht te bewegen de regen vrij te laten, vertelde ze ook.
Hoosbuienklimaat
In Nederland hebben wij het over ‘dubbele wolkbreuk’, ‘hoosbuienklimaat’, ‘klimaatstress’, ‘tuintegeltaks’ en allemaal andere nieuwe begrippen. In Rotterdam valt tegenwoordig zoveel water in korte tijd dat de riolering het niet aan kan. Daarom worden in de tuinen die de laatste jaren door bewoners in het Oude Westen zijn aangelegd, kratten, lavastenen en andere materialen ingegraven om de regen op te vangen. Ook wippen we tegels eruit ten bate van aarde en groen.
Het programma WATERGRUWEL gaat over te weinig water en te veel water. Nederland ontstond door strijd tegen het water. Maar is het water wel de vijand? Of zijn we het zelf? Houden wij mensen genoeg rekening met de andere aardbewoners? Wordt het geen tijd om de dieren, de planten, de zon en de horizon ook een stem te geven?
Twee groepen bewoners
De Leeszaal heeft schrijvers Sanneke Van Hassel en Bianca Boer en theatermaker Lisette Janse gevraagd om samen met twee groepen bewoners van het Oude Westen naar woorden te zoeken waarmee we onze ervaringen en ideeën over water en klimaatverandering kunnen verbeelden. De eerste groep bestaat uit de tuiniers die zich bezighouden met het verzachten en vergroenen van de wijk. De tweede groep zijn leerlingen van de Babylonschool. De verzamelde en zelfgemaakte verhalen, liedjes, gedichten, petities worden muzikaal begeleid door gitarist Andreas Suntrop en neyspeler/electronicaman Cengiz Arslanpay.
Intussen werden al wat woorden van de vrijwilligers in de wijk verspreid. Op posters vormgegeven door Karin ter Laak en Kate Unsworth en ge-riso-print door Cengiz Mengüç van Karin de Jong van Printroom. Die zie je hier ook op de pagina.
De PuntKomma muziekproductie is een samenwerking met Water Sensitive Rotterdam.
