Het Schouwburgplein omtoveren tot een soort botanische tuin met vogels, culturele activiteiten, bankjes en watervoorzieningen die regenwater opvangen. Dat klinkt als een droom. Maar als het aan Frank den Boer ligt, komt die stadstuin er.
Het Schouwburgplein. Welke Rotterdammer kent dat plein nou niet? Het ijzeren plein met bankjes, sproeiers, hier en daar wat activiteiten, de bioscoop en natuurlijk de Schouwburg. Klinkt als een plein waar veel te doen is. ‘Nou, dat valt wel mee’, zegt Frank. ´Op dit moment wordt het plein vooral gebruikt als oversteekroute voor voetgangers en fietsers. Een stadsplein als het Schouwburgplein hoort voor mensen aantrekkelijk te zijn om er te verblijven. Nu worden er wel activiteiten georganiseerd, zijn er bankjes en kunstgras, maar dat zijn elementen die op zichzelf staan. Losse maatregelen en pogingen om ervoor te zorgen dat het plein gezellig wordt en meer menselijke maat krijgt, als tegenreactie op het grote lege plein vanuit het oorspronkelijke ontwerp. Frank: ‘Ik vind dit “bandenplakwerk”. Mijn ontwerp voor de Schouwburgtuin voorziet in betere condities voor verblijf en interactie, want ontmoeting kun je niet sturen, maar wel faciliteren. En het voegt veel groen en water toe. Tot slot, maakt mijn ontwerp het plein duurzamer.´
Als afstudeeropdracht voor zijn Masteropleiding Landschapsarchitectuur aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam ontwierp Frank een verdiepte stadstuin die op de plaats komt van de huidige, ondergrondse parkeergarage onder het plein. Auto’s maken plaats voor sociale ontmoeting, natuurbeleving en duurzaamheid. Frank wil hiermee het Schouwburgplein nieuw leven inblazen.
Een nieuwe ontmoetingsplek
De verduurzaming van het plein zit hem vooral in de klimaatbestendigheid van de tuin. ‘Vanwege klimaatverandering krijgen we nu en in de toekomst steeds meer te maken met extreme regenbuien. Als wij dat hemelwater opvangen, kunnen wij het onder andere gebruiken voor stadsbeplanting en recreatie. Denk aan waterfonteintjes en een recreatievijver die in de hete zomer zorgen voor verkoeling.’ Ook ziet Frank economische kansen voor de stadstuin. Nu zijn er horecagelegenheden rondom het plein te vinden, maar niet aan het plein. ‘In mijn plan wil ik wat horeca in de stadstuin plaatsen, zodat bezoekers ook van een kop koffie of thee kunnen genieten.’
Geur, kleur en sensatie
Om de stadstuin aan te leggen, moet het dak en de vloerdelen van de garage worden verwijderd. De garage bestaat uit twee verdiepingen. In de hele tuin wordt hemelwater gebufferd in een retentiekelder onder de verharding. In de tuin worden zeven tuinparels aangelegd. Zes tuinparels bestaan uit bloemrijke, vaste planten en helofytenfilters. Dat zijn filters van moerasplanten waarin regenwater wordt gezuiverd voor hergebruik. Eén tuinparel wordt een zwemvijver. Frank heeft de tuinparels zo ontworpen dat er heel het jaar bloemen bloeien. ‘Het idee is zoveel mogelijk vogels en insecten aan te trekken. Ik wil dat mensen een rijkheid aan geur, kleur en sensatie beleven als zij door de tuin lopen’, zegt hij. Ook wordt er ruimte gemaakt voor de culturele instellingen die zich rondom het plein bevinden: de bioscoop, de Doelen, de Schouwburg, het Scapino Ballet. Denk aan een pleinbioscoop of balletvoorstellingen in de open lucht!
Een klimaatbestendig Rotterdam en Nederland
Een tuin ontwerpen waarbij je rekening houdt met activiteiten, ontspanning en duurzaamheid. Klinkt als een hele opgave, maar Frank vindt het belangrijk dat deze tuin er komt. Hij is daarom erg trots dat zijn ontwerp veel aandacht krijgt. Hij is onder andere benaderd door de directeur van de Doelen, Anton Vliegenthart. Anton was onder andere jurylid bij 7 Square Endeavor waar Frank zijn plan mocht presenteren. Daarnaast kreeg hij ook de kans om zijn plan tijdens het WSR-café te presenteren. ‘Ik vond het geweldig om mijn plan te presenteren. Rotterdam valt erg op als het gaat om klimaatbestendigheid. Hier zijn allerlei groepen in de stad op zoek naar oplossingen om de stad te verduurzamen. In de andere grote steden zie je dat minder’, zegt hij.
Klimaatverandering tegemoet met creativiteit en innovatiekracht
Frank hoopt natuurlijk dat andere delen van Nederland zich ook meer gaan inzetten voor klimaatbestendigheid en duurzaamheid. ‘Ik ben erg trots op het Akkoord van Parijs. Wij als Nederlanders kunnen hiermee een voorbeeld zijn voor de wereld. We hebben voldoende kennis in huis. Met mijn plan wil ik mensen laten zien dat we klimaatverandering tegemoet kunnen treden door innovatief en creatief te zijn.’
Of de tuin echt gerealiseerd kan worden, is niet zeker, maar Frank heeft vertrouwen in de toekomst: ´Ik ben idealist en positief ingesteld. Ik heb goede bedoelingen met mijn plan. Als je goede intenties hebt dan zijn er altijd mensen die je willen helpen.’ En dat blijkt. Binnenkort gaat Frank rond de tafel zitten met de gemeente om te kijken of de stadstuin realistisch en financieel haalbaar is.